Dinh dưỡng từ hạt vốn đã không còn quá xa lạ với nhiều người. Và khi bàn về hạt, có lẽ không ai không nhắc đến hạt sen. Loại hạt vàng ươm nho nhỏ nhưng tác dụng của hạt sen lại vô cùng giá trị.
Nói về sen, có lẽ sen Huế là nổi tiếng nhất. Vốn mọi người đều ngầm hiểu đây là loại hạt bổ dưỡng. Vì thế không ít khách thập phương mua nhiều hạt sen đặc sản Huế làm quà cho người thân. Nhưng dường như rất ít người nắm rõ cụ thể nó giúp ích gì cho sức khỏe.
Vì nếu hiểu rõ ngọn ngành từng tác dụng, càng giúp chúng ta áp dụng phòng bệnh và trị bệnh “bách phát bách trúng”. Bạn cũng đồng ý với tôi rằng chữa bệnh tốn rất nhiều chi phí, đúng không?
Vậy thì ngay bây giờ, việc bạn cần làm là đọc bài viết của LINA để biết cụ thể hạt sen có công dụng như thế nào và áp dụng đúng cách đẩy lùi bệnh tật nhé!
Mục lục bài viết
1. Thành phần dinh dưỡng trong hạt sen
Trong Đông Y cũng đã khẳng định hạt sen chứa nhiều thành phần dinh dưỡng như: tinh bột, chất béo, chất đạm không chứa Cholesterol và các vitamin, khoáng chất như: vitamin B2, calci, kẽm, photpho, natri, kali,…
“Mổ xẻ” 100g hạt sen, chúng ta có bảng hàm lượng như sau:
| Thành phần | Hạt Sen tươi | Hạt sen khô |
| Lượng Calo (Calo) | 350 | 372 |
| Carbohydrate (g) | 68 | 28 |
| Protein (g) | 18 | 13 |
| Chất béo (g) | 2.5 | 2 |
| Chất xơ (g) | 8 | 6 |
| Calci (mg) | 44 | 44 |
| Sắt (mg) | 95 | 95 |
| Kẽm (mg) | 28 | 28 |
| Kali (mg) | 367 | 367 |
Trong bảng xếp hạng chỉ số Glycemic (Gl), khi so sánh tốc độ tiêu hóa thức ăn và tốc độ gia tăng lượng đường sau ăn của các thực phẩm chứa Carbohydrate, báo cáo chỉ số Gl của hạt sen thuộc hàng thấp.
Nhiều người nhầm lẫn trong hạt sen có chất béo gây hại nhưng thực ra, đây là chất béo thực vật, tốt cho sức khỏe.
Hạt sen có 2 loại:
– Hạt sen tươi
– Hạt sen khô
Dù vậy giá trị dinh dưỡng của cả 2 là như nhau. Tùy mục đích sử dụng để chọn loại phù hợp với bạn.
Bạn đã biết hạt sen tươi Huế nên mua ở đâu thì tốt và ngon chưa?
2. Tác dụng của hạt sen nhiều người nên biết
2.1. Tác dụng kháng viêm
Hạt sen giàu hàm lượng kaempferol, chất flavonoid tự nhiên. 2 chất này rất hữu ích trong việc kháng khuẩn, chống viêm, chống nhiễm trùng.
Qua nghiên cứu, các nhà khoa học đã chứng minh những chất này có đặc tính chống viêm, làm vết thương, vết mổ nhanh lành. Ngoài ra có thể điều trị đau miệng và viêm loét hiệu quả. Chính vì thế, người ta thường sử dụng hạt sen nấu thành nhiều món hồi phục sức khỏe cho phụ nữ sau sinh. Nhằm đẩy nhanh quá trình lành vết mổ, vết rạch tầng sinh môn.
2.2. Điều hòa cholesterol
Các chuyên gia dinh dưỡng đã chỉ ra rằng hạt sen có hàm lượng calo thấp và chất xơ cao.
Chất xơ có khả năng làm giảm lượng đường ở mức cao trong máu, đưa chỉ số đường huyết về mức an toàn. Vì thế những người mắc bệnh tiểu đường nếu chữa bệnh bằng Đông Y sẽ được khuyên nên dùng hạt sen ít nhất 3 lần/tuần.
Khoáng chất có lợi trong hạt như sắt, mangan, magie cũng góp phần quan trọng giúp giảm bớt các yếu tố góp phần gây ra bệnh tiểu đường type II.
Ngoài ra, chất xơ và các cacbonhydrat phức tồn tại trong sen cũng là yếu tố giúp trung hòa lượng cholesterol trong máu. Nhờ đó giúp ổn định phòng tránh nhiều biến chứng và bệnh tim mạch như xơ vữa động mạch, mỡ máu…
Tâm sen trong hạt sen có alcaloid chống co thắt và isoquinoline giúp mở rộng các mạch máu và làm giảm huyết áp.
2.3. Chữa trị chứng mất ngủ
Bệnh mất ngủ không còn là chứng bệnh ở người lớn tuổi nữa. Với sự phát triển của xã hội, và nhiều thiết bị thông minh xuất hiện, giới trẻ dần trở thành những con cú đêm.
Đấy là lúc tác dụng của hạt sen chữa chứng mất ngủ phát huy.
Trong dân gian, ông bà ta cũng đã biết cách dùng hạt sen để uống hoặc ăn làm bài thuốc trị mất ngủ vô cùng hữu hiệu.
Thành phần dinh dưỡng glucozit và chất kiềm có tác dụng an thần, dễ ngủ. Ăn hạt sen tốt nhất vào buổi tối sẽ thúc đẩy cơ thể sản xuất insulin, chóng chìm vào giấc ngủ dễ hơn.
Tâm (tim) sen pha một tách trà ấm cũng chữa mất ngủ rất hiệu quả.
2.4. Hạt sen làm chậm quá trình lão hóa
Hạt sen có chứa enzyme L-isoaspartyl methyltransferase làm chậm quá trình lão hóa và sửa chữa các protein bị tổn thương. Vì vậy, công dụng của sen có thể mang lại nhiều lợi ích trong cải thiện làn da.
Vì hạt sen rất dễ ăn, nên duy trì ăn hằng ngày, về lâu về dài mang đến cho bạn làn da khỏe khoắn trước tác động của thời gian. Có thể thấy, ngay từ xa xưa, khi chưa có những loại kem dưỡng da, tổ tiên đã biết sử dụng hạt sen để làm những món ăn dưỡng nhan, mang đến một cơ thể khỏe mạnh, giữ gìn nét tươi trẻ.
2.5. Cung cấp năng lượng
Các dưỡng chất protein, magie, kali và phốt pho chứa nhiều calo trong hạt sen giúp người ăn no lâu. Đây đều là những chất dinh dưỡng cần thiết bổ sung năng lượng cho chúng ta hoạt động hằng ngày. Cộng thêm nguồn khoáng chất giúp hấp thu dinh dưỡng nhanh hơn so với nhiều loại đồ ăn khác.
Hạt sen thật sự tốt, nhưng nếu không biết cách bảo quản hạt sen tươi đúng cách, rất dễ khiến sen bị thâm đen, mốc. Do đó, người ta thường sấy khô mà hạt vẫn đảm bảo thơm ngon, dễ bảo quản. Hạt sen sấy khô là một món ăn vặt lý tưởng và lành mạnh cho mọi lứa tuổi, từ người già đến trẻ em, hơn nữa lại dễ tiêu hóa.
Mang theo một túi nhỏ hạt sen khô một ý tưởng rất hay vì chúng không chỉ cung cấp năng lượng kịp thời khi đói, mà còn rất ngon, có lợi cho sức khỏe. Bởi vì trong hạt sen còn chứa tinh bột nên có thể cung cấp nguồn năng lượng cao trong thời gian ngắn. Hạt sen nhỏ gọn nên có thể mang theo khi đi chơi, du lịch, kịp thời giải quyết cơn đói.
2.6. Tác dụng hỗ trợ phụ nữ an thai
Hạt sen có tác dụng như một vị thuốc an thai từ tự nhiên nhưng lại rất hiệu quả với những bà bầu bị dọa sảy thai, động thai.
Bài thuốc an thai được lưu truyền là đem hạt sen nấu cháo gạo nếp và rễ cây gai, sẽ có tác dụng an thai, giúp thai nhi ổn định. Ngoài ra, một món ăn vô cùng bổ dưỡng nữa là hạt sen nấu cùng gạo tẻ và gà mái đen cũng có tác dụng tương tự. Hơn nữa, còn là nguồn thực phẩm đầy dinh dưỡng cho bà bầu.
Đặc biệt hơn thành phần acid folic và B12 (riboflavin) của hạt sen giúp cho quá trình tạo máu cũng như quá trình tổng hợp DNA và phân chia của tế bào.
Hỗ trợ quá trình hình thành và phát triển của thai nhi. Giúp bé yêu lớn lên khỏe mạnh ngăn ngừa các khuyết tật trên thần kinh.
2.7. Tác dụng cải thiện khẩu vị của hạt sen
Hạt sen là một trong những thực phẩm hữu ích trong việc kéo lại vị giác cho người ốm dậy. Tạo cảm giác thèm ăn ở những người không có hứng thú với ăn uống.
Không chỉ hạt sen, mà ngó sen, cũng được tận dụng để làm ra các món ăn vô cùng thơm ngon, đầy dưỡng chất. Một bát canh hầm ngó sen hay hạt sen với thịt ngọt thanh giúp cơ thể hấp thu nhiều chất dinh dưỡng, phục hồi sức khỏe và đánh thức đầu lưỡi.
Hơn nữa, hạt sen còn có tác dụng làm giảm tình trạng biếng ăn ở trẻ. Việc bé biếng ăn, nhẹ cân khiến nhiều bậc phụ huynh rất lo lắng. Không cần phải sử dụng thuốc hỗ trợ, giờ đây mẹ có thể dùng hạt sen giúp bé ăn ngon miệng hơn. Bởi vì hạt sen chứa nhiều thành phần dinh dưỡng sẽ khắc phục hiệu quả cho những vấn đề đó.
Cụ thể, hàm lượng astringent có trong mỗi hạt sen tạo cảm giác ngon miệng, cải thiện khẩu vị của bé giúp bé không còn chán ăn nữa, mà sẽ ăn ngon, ăn nhiều hơn. Ngoài ra khi bé có các vấn đề về tiêu chảy, nôn mửa, giảm sức đề khang, hàm lượng vitamin và khoáng chất cao trong hạt sen có thể giúp ích.
Tham khảo cách nấu cháo tôm hạt sen và nhiều món ăn hấp dẫn từ sen cho bé tại đây
2.8. Giảm vấn đề về tiêu hóa
Cuối cùng, về công dụng hữu ích của hạt sen, nền y học cũng đã khẳng định.Bên cạnh những lợi ích kể trên, sen còn có thể khắc phục vấn đề về tiêu hóa như tiêu chảy, khó tiêu và các vấn đề khác.
Nền y học nổi tiếng Trung Hoa đã khám phá và đưa sen vào chữa bệnh từ hàng ngàn năm trước. Cho đến nay, sen đã được dùng rất rộng rãi trên mảnh đất Việt Nam.
Sen mang đến nhiều lợi ích cả về sắc đẹp và sức khỏe. Hạt sen sấy giòn là món ăn vặt khoái khẩu, thì sen tươi có thể chế biến thành nhiều món ngon đỉnh cao như chè hạt sen, súp hạt sen, gỏi ngó sen, cháo sen nấm, canh củ sen hầm giò heo,…
Không chỉ giúp bồi bổ sức khỏe và còn biến bữa ăn hàng ngày của bạn sẽ phong phú hơn rất nhiều.
2.9. Hạt sen mang lại lợi ích cho trẻ em
Những món ăn vặt vốn là sở thích của nhiều em bé, và chúng có thể ăn suốt ngày. Nhưng thức ăn nhanh, snack, kẹo hay các món ăn vặt khác thường có nhiều thành phần không tốt như chất bảo quản, hương liệu,… về lâu về dài sẽ gây những tác hại xấu đến sức khỏe của bé.
Tuy nhiên, nếu cho bé ăn hạt sen khô như một món ăn vặt lại mang nhiều giá trị dinh dưỡng. Bởi vì hạt sen khô sau khi rang sấy, vẫn giữ nguyên thành phần dinh dưỡng, ngoài ra vị bùi bùi, thơm ngon càng ăn càng mê, không khác gì các loại hạt macca, hạt điều cả. Các món chè từ hạt sen cũng rất ngon, không hề gây béo phi hay tiểu đường hoặc tồn dư các chất bảo quản làm hại cơ thể nếu bé ăn nhiều.
3. Ăn nhiều hạt sen có tốt không?
Tác dụng của hạt sen đến từ những thành phần dinh dưỡng với hàm lượng cao . Song các khuyến cáo về dinh dưỡng đã chỉ rằng ăn nhiều hạt sen sẽ gây hại.
Vì vậy cần đảm bảo bổ sung loại hạt này với liều lượng vừa đủ, hợp lý. Theo đó, trong khẩu phần ăn mỗi ngày chỉ nên dùng tối đa 28g hạt sen, nên ăn 1 – 2 lần/ tuần là đủ.
Một vài tác hại điển hình nếu lạm dụng sen quá nhiều:
a. Hạt sen gây đầy bụng khó tiêu
Thành phần của sen chứa hàm lượng chất xơ tương đối dồi dào, đảm nhiệm vai trò hỗ trợ hoạt động tiêu hóa. Tuy nhiên, các nghiên cứu y khoa khẳng định nếu tiếp nạp lượng chất xơ vượt mức ăn toàn thì hạt sen sẽ phản tác dụng, dẫn tới tình trạng đầy bụng, táo bón và khó tiêu.
Mặc dù nó nó lành tính, không độc hại nhưng bởi vì nó tác dụng chữa bệnh tiêu chảy, thế nên, khi bạn đang gặp vấn đề về tiêu hóa như đầy bụng, khó tiêu thì không nên sử dụng hạt sen nữa. Càng ăn càng khiến tình trạng táo bón nặng hơn mà thôi. Dẫu bạn tự tin có một hệ tiêu hóa khỏe mạnh, nhưng mà vì hạt sen rất giàu dinh dưỡng, việc nạp lượng lớn dinh dưỡng sẽ khiến bụng của bạn vô cùng khó chịu. Thế nên hay ăn ở mức độ vừa phải, ăn nhiều quá không tốt đâu nhé!
b. Rối loạn nhịp tim
Hạt sau khi bỏ vỏ sen thì còn phần hạt bên ngoài và phần tâm sen nhỏ có tác dụng giảm mất ngủ. Dù rằng công dụng an thần của tâm sen đã được các nhà nghiên cứu chứng mình. Tuy nhiên, nhưng nếu bạn ăn quá nhiều tâm sen trong một thời gian dài với liều lượng vượt quá mức cho phép sẽ gây ra tác dụng ngược lại, điển hình là cảm giác uể oái, mệt mỏi, rối loạn nhịp tim, thậm chí suy giảm ham muốn tình dục ở cả nam và nữ. Người bị bệnh tim còn được khuyến cáo không nên ăn tâm sen.
Vậy nhưng các chuyên gia luôn khuyến khích không nên dùng trà tim sen trong thời gian dài và chỉ nên dùng một lượng rất nhỏ (nhất là đối tượng thể trạng hàn) vì nhóm chất trên có dược tính khá mạnh, uống nhiều có thể làm rối loạn nhịp tim và huyết áp.
Theo đó, lời khuyên là bạn chỉ nên dùng khoảng 1 đến 2 gram mỗi ngày và không dùng quá 7 ngày. Sau khi dùng một vài ngày, tạm ngưng một thời gian để mục đích cơ thể có thời gian hấp thụ và bài tiết. Sau đó có thể dùng tiếp và lặp lại quá trình kể trên. Đừng quên lưu ý này bạn nhé!
c. Ăn nhiều sen suy giảm trí nhớ
Giấc ngủ rất quan trọng, giúp não bộ phục hồi, nghỉ ngơi và rồi tỉnh táo hơn, cũng như ngăn chặn hiện tượng suy giảm trí nhớ, chứng hay quên.
Dù vậy nếu hấp thụ quá nhiều sản phẩm từ sen lại tiềm ẩn nguy cơ gây rối loạn giấc ngủ. Đúng là sen có tác dụng an thần, ngủ ngon, nhưng dùng nhiều sen lại khiến bạn luôn ở trong trạng thái buồn ngủ, giấc ngủ kéo dài triền miên, cơ thể lờ đờ sẽ ảnh hưởng không nhỏ tới khả năng ghi nhớ và thậm chí là giảm tuổi thọ của bạn.
Không ai có thể phủ nhận tác dụng của hạt sen. Như bạn thấy đó, không ít gia đình chế biến nó để tẩm bổ cho người nhà và trẻ nhỏ. Giá trị dinh dương cao là thế, nhưng không phải cứ ăn nhiều thì tốt. Hấp thụ quá nhiều hạt sen cũng gây phản ứng ngược lại. Thế nên, bạn hãy sử dụng nó một cách khoa học và đúng liều lượng.
